Printable version (PDF)

5 Een stap naar duurzame ontwikkeling?

Dit tweede Federaal rapport inzake duurzame ontwikkeling speelt een hoofdrol in de beleidscyclus van de wet van 5 mei 1997 betreffende de coördinatie van het federale beleid inzake duurzame ontwikkeling. Het volgt op het eerste rapport dat in 1999 verscheen en het eerste Federaal plan inzake duurzame ontwikkeling voor de periode 2000-2004 dat in 2000 aanvaard werd. Het rapport maakt een balans op van het federale beleid voor duurzame ontwikkeling, behandelt de uitvoering van het eerste plan (nadat het twee jaar van kracht was) en legt ook mee de basis voor een volgend plan voor de periode 2005-2008. Dit vijfde en laatste deel is in de eerste plaats een actualisatie van de conclusies van het eerste rapport.

Het eerste rapport had een aanpak die stoelde op vier grote thema's van duurzame ontwikkeling en op hun evolutie. In het tweede rapport ligt de nadruk op beleidsprocessen. De evaluatiemethode in het huidige rapport leidt dus tot conclusies over het federale beleid voor duurzame ontwikkeling die complementair zijn met die van het vorige rapport. De huidige aanpak focust op meer afgebakende problematieken en gevalsstudies. Hij is meer operationeel, heeft meer een voorbeeldfunctie en is gemakkelijk toepasbaar op andere problematieken dan de tien hier. Dat geldt ook voor andere gevalsstudies. Omdat ze meer gefocust en meer concreet zijn, is het makkelijker om erover te communiceren met een breder publiek. De resultaten van dit tweede federaal rapport geven een beter inzicht in de vele verantwoordelijkheden voor het realiseren van een duurzame ontwikkeling. Dit deel beperkt zich dus niet enkel tot een actualisatie van de conclusies uit het eerste rapport. Het geeft ook een vollediger beeld van het proces van duurzame ontwikkeling.

Dit deel steunt op de resultaten van ieder van de voorgaande delen en bespreekt hun onderlinge verband. Het bespreekt zodoende de transversale kant van het uitvoeren van het Federaal plan inzake duurzame ontwikkeling. Om het verband tussen het rapport en het plan te benadrukken, werden een reeks bijkomende documenten geraadpleegd die niet rechtstreeks betrekking hebben op de problematieken1. Deze eerste evaluatie is onvermijdelijk onvolledig aangezien het plan geldt voor de periode 2000-2004 en haar uitvoering derhalve onvolledig is2. De invloed die het plan kan hebben op een aantal geciteerde documenten die periodiek verschijnen (icdo-rapporten, beleidsnota's) is dan ook beperkt. Waar relevant, wordt er in dit laatste deel van het rapport verwezen naar de tien richtsnoeren van het Federaal plan inzake duurzame ontwikkeling. Daarmee definieerde de federale regering hoe het plan en alle afgeleide plannen moeten worden uitgevoerd. De derde functie van dit laatste deel bestaat erin om te tonen hoe de vijf beginselen van duurzame ontwikkeling doorsijpelen in de regeringsbeslissingen, in hun uitvoering door de departementen en - ruimer - in de participatie van de bevolking. Die beginselen hebben betrekking op de verantwoordelijkheden, de korte- en langetermijnvisies, de integratie van de verschillende componenten van ontwikkeling, de erkenning van wetenschappelijke onzekerheden en de participatie van het publiek in de besluitvorming. Die doorsijpeling houdt tegelijk structurele en culturele veranderingen in waar dit laatste deel een stand van zaken over geeft.

1Jaarrapporten van de icdo en haar leden, antwoorden van de icdo-leden (http://www.cidd.fgov.be/pub/rapports.stm) en haar secretariaat op een vragenlijst over de transversale kant van de uitvoering van het plan, fiches over de uitvoering van enkele maatregelen van het plan die de icdo-leden voorbereid hebben en integraal verslag van het debat over toekomstverkenning inzake duurzame ontwikkeling in de Kamercommissie voor Economie, Wetenschapsbeleid, Onderwijs, Nationale Wetenschappelijke en Culturele Instellingen voor Middenstand en Landbouw, van 16/4/2002 (http://www1.dekamer.be/commissions/eco/debat.pdf.

2De regering keurde het plan goed op 20/7/2000.