Tijdens een receptie ontmoet ik een dame die zich voorstelt als Razia, weduwe van Hatim Karimjee. Er gaat bij mij onmiddellijk een belletje rinkelen omdat tijdens een historische wandeling in de binnenstad een aantal keer werd stilgestaan bij gebouwen die vroeger tot de Karimjee familie behoorden. Meer nog, het is ook een van de eerste Aziatische families geweest die ten tijde van de apartheid in Dar Es Salaam werden toegelaten om zich te vestigen in het blanke stadsdeel.
Omdat ze mijn interesse in haar familie heeft gemerkt, staat ze een paar dagen later aan de poort van de residentie met een prachtige uitgave van haar familiegeschiedenis van 1800 tot 2000. Het is de kroniek van een Indische familie die immense rijkdom heeft vergaard door handel en grootschalige teelt van voornamelijk sisal.
En toch hebben zij ook racisme gekend. Zo gaat het verhaal dat een van de nazaten, Abdulla Karimjee, vlak voor WO II een eerste klas ticket wou kopen voor een treinrit van Tanga naar Dar Es Salaam. De loketbediende weigerde want eerste klas was voor ‘whites only’, en bovendien riskeerde hij zijn job als hij het zou doen. Abdulla Karimjkee antwoordde: “als jij je job verliest, zorg ik voor een beter betaalde baan voor jou op mijn landgoed.” En zo geschiedde, maar – en dit vertelt het verhaal niet – minder geprivilegieerden bleven waarschijnlijk opboksen tegen dit soort geïnstitutionaliseerd onrecht.
Peter
Toen ik in 1986 in Tanzania was had ik ook al gemerkt dat er veel handel in de handen van Indiërs was. Het was enerzijds een vriendenbezoek, maar anderzijds ook een studiereis. Ik volgde de opleiding Graduaat Textiel (in de Voskenslaan) en wilde een eindwerk maken over SISAL. Daarnet heb ik het nog even bekeken. Bestaat de Tanzania Carpet Company in Kilosa nog? Is sisal nog een exportproduct? Op die 34 jaar is er vast wel veel veranderd.
Sisal is nog steeds een exportprodukt, maar het aandeel binnen de totale exporten is sterk afgenomen, en dit niettegenstaande de enorme landerijen rond Tanga waar ze sisal verbouwen.
De footprint van de Indiërs is over de jaren heen wel sterk verminderd. Ten tijde van Nyerere werden nagenoeg alle bezittingen van de familie Karimjee Jivanjee genationaliseerd, waarna de familie uitzwierf over de wereld. Let wel, het waren en het zijn geen arme stakkers. Nu is er nog een kleine tak van de familie in Dar Es Salaam die o.a. concessiehouder zijn van Toyota.
Ja Peter, van geïnstitutionaliseerd onrecht tegenover Indiërs in Afrika (en andere bevolkingsgroepen) gesproken !!!!!
Ik heb eigenlijk altijd een vooroordeel gehad tegenover India. Ik kon maar niet begrijpen dat in dit land, de grootste democratie ter wereld, dat kastenstelsel nog altijd het maatschappelijk leven bepaalt. Ik voelde dit aan als racisme, dat immers meer aspecten vertoont dan onderscheid op basis van huidskleur.
Maar uiteindelijk besloot ik toch maar om dat alles ter plaatse te gaan bekijken, samen met mijn echtgenote, en we boekten een 14-daagse reis naar Delhi, Rajastan en Agra, einde maart. En toen was er corona, met het gekende gevolg! Spijtig, nietwaar, van onze reis, maar voor nog veel meer en ergere toestanden. Hopen dus maar, op betere tijden!